Gia sử Dòng Họ Đoàn Đền Công

Người xưa có câu, “Chim có tổ người có tông”, “Cây có cội nước có nguồn”, con người sinh ra từ bậc Đế Vương đến phường dân dã, từ người cao sang tuyệt đỉnh cho đến người cùng khổ nghèo hèn ai ai cũng phải có Tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Họ ví công đức của các bậc sinh thành như trời cao đất dày. Quốc gia có lịch sử, Gia tộc có Gia sử tức là Gia phả để con cháu phụng thờ, chiêm ngưỡng và còn để biết được nguồn gốc của một Dòng họ. Ngoài ra còn để biết qua họ tộc phái Nội, Ngoại tránh sự vi phạm can thường đạo lý truyền thống của dân tộc Á Đông.

Từ ngày đất nước được hoà bình thống nhất đến nay đã gần một phần hai thế kỷ. Mọi tổ chức sinh hoạt trong cộng đồng mỗi ngày một phát triển. Trong đó có việc xây dựng Gia đình và Gia tộc. Vì Gia đình và Gia tộc là một tế bào của xã hội, mãi tồn tại với một đất nước. Họ Đoàn Đền Công ta, là một Dòng họ có bề dày lịch sử, Tổ tiên của Dòng họ đã có trên vùng đất Đền Công từ trước những năm 1288, và đã trải qua trên 730 năm với nhiều biến cố của đất nước nhưng không có một tài liệu nào ghi chép lại. Nay đã đến lúc cần phải có cuốn Gia phả để con cháu hiểu rõ cội nguồn Dòng họ.

Mùa Thu năm Nhâm Dần (2022), ông Đoàn Văn Hoa đời thứ 7, là con trai thứ 4 của của 2 cụ Đoàn Văn Nhân - Vũ Thị Vượn đã khởi tâm đầu tư thời gian tìm hiểu và biên soạn cuốn Gia phả họ Đoàn Đền Công bắt đầu từ đời thứ 1 đến đời thứ 9. Với mong muốn lưu giữ đầy đủ và khoa học nhất mọi thông tin về Dòng họ. Đồng thời có ý di huấn con cháu trong họ phải luôn khắc ghi công ơn trời biển của Tổ tiên, ông bà, cha mẹ; không ngừng tu dưỡng phẩm chất đạo đức, tích cự học tập nâng cao trình độ văn hoá, khoa học; đoàn kết, xây dựng, phát triển Gia đình, Dòng họ ngày càng giầu mạnh.

Người xưa thường nói “Suy Cố Nghiệm Kim” nghĩa là suy ngẫm việc quá khứ để nhìn vào hiện tại rút ra bài học kinh nghiệm để rồi xây dựng cho tương lai. “Trung Tín Hiếu Để Nghĩa Nhân” là thước đo lòng người quân tử. “Cần Kiệm, Liêm Chính” là cán cân đánh giá kẻ trượng phu. Dòng huyết họ Đoàn Đền Công đạo đức, nhân hậu có trong mỗi con cháu, lòng hiếu đạo, sự trung thành, dù cho vật đổi sao dời không bao giờ lay chuyển và mãi mãi tồn tại từ thế hệ này đến thế hệ khác như những lời di huấn của tiền nhân để lại.

LỜI DẪN

Gia đình vốn là những đơn vị căn bản của xã hội và quốc gia. Gia đình vững vàng, xã hội mới bình an, phát triển. "Chim có tổ, Người có tông" là ý tưởng bình dị của dân tộc ta xưa nay, là ý thức sâu sắc có ảnh hưởng lớn trong tập quán truyền thống của người Việt Nam. Nhớ đến tổ tông, tưởng nhớ đến công ân của tiền nhân, người ta phải lo giỗ kỵ và còn phải nghĩ đến một vấn đề thiết yếu nữa là Tộc phả và Gia phả. Một trong những thứ quý báu nhất mà tổ tiên thường hay để lại trong các gia đình vọng tộc, thư hương ngày xưa chính là cuốn Tộc phả hoặc Gia phả của Dòng họ. Tộc phả là cuốn sách ghi chép lại nguồn gốc và sự lưu truyền của cả Tộc họ, được giữ gìn tại Tổ đình hay Tổ miếu - nơi thờ phụng của tổ tông, các bậc tiền nhân của cả một Tộc họ. Một Tộc họ đại thọ, đại thịnh càng về lâu về dài càng có nhiều gia đình con cháu.

Trải qua thời gian, nhiều gia đình đã thoát ly khỏi quê hương đất tổ nên con cháu không thể biết nhau hết được. Họ chỉ có thể nhận ra nhau khi đem nguồn gốc ra mà kể. Mà vật chứng có giá trị nhất vẫn là Tộc phả. Một Dòng họ được trường tồn qua nhiều thế hệ, qua hàng trăm năm sẽ có nhiều Chi nhánh họ cũng là điều bình thường. Gia phả chính là ghi chép lại Gia sử của một Chi nhánh họ, dẫn chứng về sự khai sáng một Dòng họ mới hoặc một Chi họ; chuyện chuyển đổi họ hay là sự xác minh tính cách liên hệ giữa Chi nhánh họ ngày nay với Tộc họ gốc ngày xưa. Ghi chép và biên soạn Gia phả là ước muốn của nhiều thế hệ của Dòng họ Đoàn Đền Công ta. Con cháu hiểu rõ nguồn gốc Tổ tiên, không ngừng mở mang kiến thức, trau dồi nhân phẩm đạo đức, làm cho Dòng họ ngày càng phát triển về mọi mặt là khát vọng lớn nhất của tiền nhân. Cuốn Gia phả này hoàn thành và số hóa để giúp mọi người biết được những thông tin cơ bản nhất của tất cả các gia đình trong Dòng họ từ đời Cụ Thuỷ tổ đến đời thứ 9.

Với tinh thần khách quan, vô tư, tôi không áp đặt ý kiến riêng vào bất kỳ một vấn đề nào, cũng như không có thiên kiến về mỗi Chi nhánh trong Dòng họ. Mọi điều trình bày trong cuốn Gia phả này đều căn cứ vào bản giấy cũ ghi lại và góp nhặt từ những nhận định chung của những người hiểu biết trong họ. Những vấn đề chưa được đề cập tới là do chưa tìm được cứ liệu chính xác và cũng là do khả năng có giới hạn của tôi, rất mong nhận được sự góp ý, chỉ giáo chân thành của mọi người. Nhìn về quá khứ, hướng tới tương lai, tha thiết mong tất cả mọi người trong họ thường xuyên cung cấp, bổ sung thông tin để Gia phả của Dòng họ Đoàn Đền Công ta ngày càng thêm dài rộng mãi.

Tôi đã đầu tư rất nhiều thời gian, công sức để cuốn Gia phả được hoàn thiện, nhưng sẽ không khỏi thiếu sót vì chưa nêu hết được truyền thống đạo lý, mỹ tục và những công đức của Tổ tiên. Kính mong các bề trên và anh em, con cháu tiếp tục sưu tầm bổ sung để Dòng họ Đoàn Đền Công ta có tập Gia phả hoàn chỉnh nhất lưu truyền lại cho muôn đời sau./.